Sağlık Hizmetlerinin herkes için erişilebilir ve adil olmasını sağlayacağız.

• Her yıl ilgili tüm paydaşlarla geniş katılımlı Sağlık Şurası düzenleyeceğiz.
• Sağlık hizmetlerine erişimde coğrafi farklılıkları ortadan kaldırmak üzere bir uygulama planı yapıp uygulamaya koyacağız; ilerlemeyi her yıl izleyeceğiz.

Halkın sağlık okur-yazarlığı seviyesini yükselteceğiz.

• İlk öğrenimden başlayarak eğitim müfredatını toplumda sağlık okur-yazarlığı seviyesini yükseltmeyi hedefleyecek şekilde geliştireceğiz.
• Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenmiş risk faktörleri (yetersiz ve dengesiz beslenme, fiziksel inaktivite, tütün tüketimi, zararlı alkol kullanımı) konusunda toplumsal düzeyde farkındalık kampanyaları düzenleyeceğiz. Bilimsel terminolojiyi halkın anlayabileceği seviyeye getirecek rehberler hazırlayacağız.

Her yaştan vatandaşımız için fiziksel aktivitelerini artırmaya yönelik çalışmalar yapacağız.

• Fiziksel aktivitenin yaşam kültürü haline gelmesi için, eğitim kurumlarından yerel yönetimlere, iş hayatından emekliliğe tüm paydaşları kapsayan bütüncül bir yol haritası hazırlayıp uygulamaya koyacağız.
• Şehirleri yürüyüş ve bisiklet kullanımı için uygun hale getireceğiz.
• Okul çağı çocuklarının fiziksel aktivitesini artırmak için teşvik edici programlar yapacağız.
• Üniversitelerde sportif aktivitelere dayalı giriş kontenjanı açacağız.
• İşyerlerinde ‘kurumsal sağlık yönetimi’ programı yapan şirketler için teşvik mekanizmaları geliştireceğiz.

Doğru ve dengeli beslenme hakkında toplumun her kesimini bilinçlendireceğiz.

• Milli Eğitim müfredatına yeterli ve dengeli beslenmeyi ders olarak ekleyeceğiz.
• Okul kantini ve yemekhanelerinde sağlıklı menüleri yaygınlaştırarak sağlıklı beslenme kültürü oluşturacağız.
• Halk Sağlığını korumaya yönelik basın yayın regulasyonları yapacağız.

Gıda güvenliği ile ilgili yasal düzenlemelerdeki eksiklikleri gidereceğiz ve farkındalığı artıracağız.

• Ulusal Gıda Ajansı kuracağız; gıda güvenliği için etkin denetim mekanizmaları geliştireceğiz.
• Ulusal Gıda Ajansının European Food Safety Authority (EFSA) ile koordineli çalışmasını sağlayacağız. • İnsan sağlığına zararlı olabilecek gıdaların tüketimini azaltmaya yönelik düzenlemeler yapacağız.
• Ata Tohumu ile yapılan tarımsal üretimi destekleyeceğiz.
• Sağlıklı gıda tüketimine yönelik toplumsal farkındalık kampanyaları yapacağız. Gıda denetimlerini artıracağız.

Sigara ve alkol dahil tüm madde bağımlılıkları ile etkin mücadele edeceğiz.

• Madde bağımlılığı yataklı tedavi merkezlerinin sayısını ve niteliği artıracağız.
• Atıl durumda bulunan sigara bıraktırma merkezlerini işlevsel hale getireceğiz.
• Sigara tüketimini azaltmak için ulusal bilinçlendirme kampanyası yapacağız ve denetim süreçlerini güçlendireceğiz.
• Sigara kullanımı ile mücadele için uluslararası sağlık otoritelerince onaylanmış alternatif çözümleri ve riski azaltım politikalarını destekleyeceğiz.

Aile hekimliği sistemini halk sağlığının temeli haline getireceğiz.

•Aile hekimi başına düşen nüfusu azaltacağız. Bürokratik işlem yükünü hafifleteceğiz. Yardımcı sağlık personeli ile hizmet kapasitesini artıracağız.
• Halihazırda hizmet veren Aile Sağlığı Merkezlerinin fiziki koşullarını ve teknik donanımlarını iyileştirip, uygun şartlarda olmayan merkezleri standartlara uygun hale getireceğiz.
• Sevk zinciri ve randevu sistemini yeniden yapılandırıp etkin çalışır hale getireceğiz.

Aile hekimliğini cazip bir branş haline getireceğiz.

• Ödeme ve Sözleşme Yönetmeliğini aile hekimleri ve destek personelinin gelir, özlük ve sosyal haklarını güçlendirecek şekilde revize edeceğiz. Kronik hastalık takibi ve aşılama programları için pozitif performans uygulayacağız.
• Asgari fiziki ve teknik şartların sağlanmasına yönelik gider ödeneklerini enflasyonu göz önünde bulundurarak revize edeceğiz.
• Aile Hekimliği uzmanlığı için TUS kontenjanlarını yıllar içerisinde belli bir takvim dahilinde artıracağız.
• Bilimsel gelişimi artırmak ve eğitimi sürekli hale getirmek için eğitim ve sertifikalandırma programları geliştireceğiz.

Sağlıklı Hayat Merkezlerini (SHM) işlevsel hale getireceğiz.

• SHM’leri tüm ülkede yaygın ve sağlık iş gücü kapasitesi bakımından eksiksiz hale getireceğiz. Bu merkezlerde çalışanların mesleki gelişimi için düzenli eğitim ve seminerler düzenleyeceğiz
• Aile Sağlığı Merkezleri ile eşgüdümlü hale getirerek iş yükünü dengeleyeceğiz.
• Özellikle obezite ile mücadele için donanımlandıracağız.

Anne-bebek sağlığı izlemelerini daha güvenli ve yaygın hale getirerek ileri seviyeye taşıyacağız.

• Gebelik takibinin ülke genelinde homojen sunulabilmesi için temel sağlık hizmetini geliştireceğiz. Merkezi gebe izlem uygulaması yapacağız.
• Gebelerin eğitimi ve bilgilendirmelerini sağlamak için dijital ve interaktif “Gebelik Okulları” kuracağız.
• Gebe ve çocuk sağlığı konusunda ileri tetkik ve tedavi uygulanabilecek bölgeselleşmiş perinatal merkezler kuracağız ve aile hekimliği sistemi ile entegrasyonunu sağlayacağız.

Göç hareketlerinin toplum sağlığı üzerindeki etkilerini uluslararası kuruluşlarla işbirliği içinde yöneteceğiz.

• Temel sağlık, hijyen, sağlık okur yazarlığı, bağışıklama ve tarama programları yürüteceğiz.
• Göçmen sağlığı merkezlerini geliştirerek ikinci ve üçüncü basamak hastane müracaatları öncesi sevk zinciri uygulayacağız; böylece geçici statüdekiler için elektronik sağlık kayıtlarının tamamlanmasını sağlayacağız.
• Avrupa Birliği fonları dahil tüm bütçelerin etkin şekilde tahsis edilmesini sağlayacağız ve denetleyeceğiz.

Bulaşıcı olmayan hastalıklar için ulusal önleme ve kontrol programları geliştireceğiz.

• Kronik hastalıkların takibinde teknolojik çözümlerin kullanılması için altyapı geliştireceğiz; anonimleştirilmiş verilerin bilimsel çalışmalar, tedavi etkinliği ve ekonomik analizler için kullanılmasını sağlayacağız.
• Kronik hastalık yönetimi konusunda toplumsal farkındalık programları düzenleyeceğiz.
• Yeni nesil tedavi seçeneklerinin hastaya erişimini sağlayacak finansman modelleri oluşturacağız.
• Hastalık yönetim süreçlerinin yasal altyapısını düzenleyip, hasta destek programlarını yaygınlaştıracağız. Evde hasta bakım hizmetlerini güçlendireceğiz.
• Organ bağışı oranını yükseltmek üzere toplumsal bilinçlendirme çalışmaları yapacağız.
• Hasta ve hasta yakını inisiyatiflerinin geliştirilmesi için mevzuat oluşturacağız.

Kanserle bütünsel bir yaklaşımla mücadele edeceğiz.

• Kansere neden olan faktörlerle (tütün, alkol, obezite, çevre kirlililiği ve enfeksiyonlar) etkin mücadeleyi toplumun tüm kesimlerine yayacağız.
• Erken tanı için tarama programlarını ülke genelinde yaygınlaştıracağız.
• Kanserin erken teşhis ve tedavisine katkı sağlayan Ar-Ge ve teknolojik girişimlere özel teşvik programları uygulayacağız.
• Rahim ağzı kanserini önlemede kullanılan HPV aşısını geri ödeme sistemi içerisine alacağız.
• Kanser alanında etkin veri yönetimi ile karar destek sistemi oluşturacağız. Bu yolla bilimsel çalışmalara, yeni nesil tedavilere erişimi artıracağız.

Solunum yolu hastalıklarına sebep olan faktörlerle mücadele edeceğiz.

• Hava kirleticileri emisyonları ve hava kalitesi ile ilgili geniş kapsamlı bir çalışma yapacağız. Dünya Sağlık Örgütü’nün tavsiye ettiği kalite rehberlerini uygulayacağız.
• Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi (FCTC) tarafından tavsiye edilen yükümlülük, iletişim programları ve rehberleri daha etkin uygulayacağız. Bu yolla tütün kullanımını kademeli olarak azaltacağız.
• Solunum yolları hastalıkları konusunda düzenli olarak gerçek yaşam verisi toplayacağız. Merkezi ve standart bir kodlama ve sertifikasyon sistemi ile solunum yolları hastalıkları için kayıt sistemi geliştireceğiz.
• Mesleki risk faktörlerini azaltmak için işyeri hekimliği ile sistematik önleme ve kontrol sağlayacağız. • Halkı obezitenin akciğerlerin durumu üzerindeki etkisi hakkında bilinçlendireceğiz.

Ulusal Diyabet Önleme ve Kontrol Programını güncelleyip uygulamaya koyacağız.

• Tip-2 diyabetin başlıca sebebi olan obezite ile mücadele için münhasır programlar başlatacağız.
• Özellikle çocukluk çağı diyabetinde tedavi etkinliğini artırmak için Sürekli Glukoz İzlemi cihazlarının hastalara bedelsiz olarak temin edilmesini sağlayacağız.
• Diyabet alanında etkin veri yönetimi için Diyabet Gözlem Evi kuracağız. Bu yolla bilimsel çalışmaları ve yeni nesil tedavilere erişimi kolaylaştıracağız.
• Diyabetin etkin yönetimi için bölgesel mükemmeliyet merkezleri kuracağız.

Obezite salgını ile mücadele edeceğiz.

• Çocukluk çağı obezitesini engellemek için Ulusal Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programını revize edip uygulamaya koyacağız. Okul öncesi, ilkokul ve orta okul seviyelerinde münhasır programlar başlatacağız.
• Obezitenin ciddi sağlık sonuçlarına yol açan bir kronik hastalık olduğu hakkında halkı bilinçlendireceğiz.
• Tam donanımlı obezite mükemmeliyet merkezleri kurarak aile sağlığı merkezleri ve sağlıklı hayat merkezleri ile entegre edeceğiz.

Kalp-damar hastalıklarını önlemek için koruyucu hekimliği önceliklendireceğiz.

• Kalp damar hastalıklarına neden olan faktörlerle (tütün, alkol, obezite, insülin direnci ve diyabet) etkin mücadele bilincini toplumun tüm kesimlerine yayacağız.
• Stres yönetimi için SHMler bünyesinde destek programı oluşturacağız
• Kalp krizi vakalarına müdahale kılavuzlarının uygulama etkinliğini artıracağız.
• Okul öncesinden başlayarak eğitim kurumlarının her seviyesinde sağlıklı besin tüketimini destekleyeceğiz ve etkin şekilde denetleyeceğiz.

Kas-iskelet sistemi hastalıklarını önleme çalışmalarını ve tedavisini bütünsel bir yaklaşımla yöneteceğiz.

• Kas-iskelet sistemi hastalıklarının önlenmesi ve tedavisinde toplumun geniş kesimine maliyet etkin bir şekilde erişmek için teknolojik çözümler sunacağız.
• Kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarına sebep olan hareketsizlik ve obeziteyle etkin mücadele yöntemleri oluşturarak işgücü kayıplarını önleyeceğiz.
• Romatoid Artrit ve Ankilozan Spondilit gibi hastalıkların erken teşhişi için ilgili branşların eşgüdümünü sağlayacağız.

Nadir hastalık görülme sıklığını azaltacağız. Nadir hastalıkların tanı ve tedavisi için ileri teknolojilere erişimi artıracağız.

• İleri yaştaki vatandaşlarımıza tam kapsamlı sağlık hizmeti sunacağız. İş sağlığı ve güvenliği süreçlerini çalışan odaklı ve maliyet etkin şekilde uygulanabilir hale getireceğiz.
• Evlilik öncesi genetik taşıyıcılık ve yenidoğan tarama testlerinin kapsamını genişleteceğiz. Ulusal eylem planı ve kayıt sistemi oluşturacağız.
• Nadir Hastalıklar için mükemmeliyet ve AR-GE merkezleri kuracağız.
• Nadir görülen hastalıkların tedavisi için ulusal politikaları güncelleyeceğiz; tedavi giderlerinin karşılanması için değer bazlı geri ödeme modelleri geliştireceğiz.

İleri yaştaki vatandaşlarımıza tam kapsamlı sağlık hizmeti sunacağız.

• Evde bakım hizmetlerinin ve hasta destek programlarının etkin uygulanması ile hizmet kalitesini artıracağız.
• Dijital teknolojiler yoluyla ev kazaları ve düşmelere yönelik koruyucu tedbirler alınmasını ve hastalık takiplerinin düzenli yapılmasını sağlayacağız.

İş sağlığı ve güvenliği süreçlerini çalışan odaklı ve maliyet etkin şekilde uygulanabilir hale getireceğiz.

• İşyeri hekimlerinin çalışan sağlığını sistematik geliştirme rolünü güçlendireceğiz.
• İşyeri kazalarının ve mağduriyetlerin oluşmasını engellemek üzere denetim mekanizmasını güçlendireceğiz.
• İş sağlığı ve güvenliği hizmeti veren özel şirketlerin çalışmalarındaki standartları yeniden belirleyeceğiz ve sıkı şekilde denetleyeceğiz. İlgili uzmanlık eğitimi kontenjanlarını ihtiyaca göre planlayacağız.

Meslek hastalıklarında tanı ve tedavi kapasitesini geliştireceğiz.

• Meslek hastalıkları hastanelerinin sayısını artıracağız. Tanı kapasitesini artırmak için teknik donanımı güçlendireceğiz.
• Meslek hastalıkları tanımlarını Avrupa Birliği müktesebatına uygun hale getireceğiz.
• Sağlık çalışanlarının iş görmeleri esnasında oluşan maruziyetlerin meslek hastalığı olarak kabul edilmesini sağlayacak düzenlemeleri yapacağız.
• Meslek hastalıkları için münhasıran bir sürveyans sistemi oluşturacağız.

Geleneksel tamamlayıcı tıp (GETAT) uygulamalarının kapsam ve gerekliliklerini bilimsel tıp perspektifine göre yeniden tanımlayacağız.

• GETAT tesisleri ve uygulanan yöntemlere ilişkin usül ve esasları uluslararası standartlara getireceğiz ve denetim mekanizmasını güçlendireceğiz.
• Uygulayıcıların tıp bilimi hakkındaki yeterliliğini denetleyeceğiz.
• GETAT ürünlerinin ülkemizde geliştirilebilmesi için Ar-Ge ortamını geliştireceğiz.

Salgın hastalıkların erken dönemde tespiti ve kontrol altına alınması için bölgesel sürveyans yapısı oluşturarak uluslararası ajanslarla entegrasyonu sağlayacağız.

• Avrupa Birliği’nin Health Emergency Response Agency (HERA) organizasyonu ile entegre bir Sağlık Acil Durum Ajansı kuracağız.
• Erken uyarı sistemi yolu ile hızlı bir şekilde test, ilaç ve aşıların zamanında temin edilmesini sağlayacağız. Dijital teknolojileri destekleyeceğiz.
• Aşı ve ilaç alanında AR-GE yatırımlarını destekleyeceğiz.
• Biyogüvenlik Ulusal Ajansı kuracağız ve KBRN (Kimyasal-Biyolojik-Radyolojik-Nükleer) tehditlere karşı önlem alacağız.
• Epidemiyoloji alanında yatırımları artıracağız.

Çevresel risk faktörlerinin halk sağlığına olan etkisini en aza indirmek için ulusal program yapacağız.

• Gıda ve su güvenliğinin sağlanması için düzenlemeler yapacak yerel ve bölgesel laboratuvar sistemi kuracağız.
• Temiz hava için ormansızlaşma ile mücadele edeceğiz; hava kalitesi ölçüm istasyonlarının sayısını artıracağız.
• Doğumsal sakatlık, guatr, kanser vb. problemlere yol açtığı bilinen kimyasal kirleticileri ve diğer çevresel etmenleri ortadan kaldırmak veya etkilerini minimize etmek üzere önlemler alacağız.

Tedavi kurumlarının yapısal düzenlemelerini bütüncül yaklaşımla planlayarak tedavi etkinliğini artıracağız.

• Sevk zinciri mekanizmasını etkin yöneterek sistemdeki tıkanıklıkları gidereceğiz; hastanın -ayaktan veya yatarak- tedavisine uygun olan birimlerde tedavi olmasını sağlayacağız.
• Tanı ilişkili gruplama (DRG) sistemine geçerek tedavi hizmetlerine tahsis edilen bütçe etkinliğini artıracağız.
• İnsan kaynakları bölgesel dağılımının dengeli ve hakkaniyetli olmasını sağlayacağız.
• Ulusal yatak kapasitesini, sağlık bakanlığı, üniversite ve özel dahil tüm sağlık sunucularını içerecek şekilde bütüncül olarak planlayacağız.
• Acil servis ve polikliniklerdeki yığılmanın önüne geçeceğiz. Muayene randevu etkinliğini artıracağız; muayene süresini Dünya Sağlık Örgütü tarafından tavsiye edilen standarta getireceğiz.
• Yönetici kademelerindeki atamaların liyakata dayalı olarak gerçekleşmesini sağlayacağız.
• Görüntüleme hizmetlerindeki bekleme sürelerini düşüreceğiz.

Mevcut şehir hastanelerindeki süreçleri verimli hale getireceğiz. Vatandaşın hızla ve kolaylıkla ulaşabileceği daha kompakt hastaneler inşa edeceğiz.

• Kamu Özel İşbirliği projelerini teknik, idari, hukuki ve yasama denetimine tabi tutacağız. Fizibilite, ihale sonrası değişiklikler, uygulama, raporlama ve denetim aşamalarında yapılmış olan hata, usulsüzlük ve yolsuzlukların takipçisi olacağız.
• Yapımı tamamlanmış hastanelere erişim için ulaşım altyapısını planlayıp güçlendireceğiz.
• Mekansal planlamaları gözden geçireceğiz; atıl fiziksel mekanlara işlerlik kazandıracağız.
• Kamu-Özel İşbirliği projelerini, diğer koşullu yükümlülükleri ve bunların değişik senaryolar altında bütçe üzerindeki yükünü değerlendirip, kamuoyu ile düzenli olarak paylaşacağız.

Özel Sağlık hizmet sunucularının sağlık sistemindeki rolünü artıracağız.

• Sağlık Uygulama Tebliği çerçevesindeki hizmet fiyatlamasını maliyet esaslı olarak günün koşullarına göre güncelleyeceğiz.
• Sosyal Güvenlik Kurumunun devlet hastanelerinin veremediği hizmetleri özel hastanelerden belirli kriterlere göre satın almasını sağlayacağız. Uygulamalar için etkin denetim sistemi geliştireceğiz.
• Özel sağlık hizmeti kuruluşlarına salgın hastalık durumları için politika geliştirilmesinde ve mücadelede aktif rol vereceğiz.
• Sağlık ve termal turizminin gelişmesi için teşvik ve destek mekanizmalarını kuracağız.

Üniversite hastanelerinin organizasyonel ve operasyonel sorunlarını çözeceğiz.

• İlgili bakanlıklarla ilişkileri yürütmek, bütünsel ve uzun vadeli planlama yapabilmeyi teminen Üniversite Hastaneleri Koordinasyon Birimi (ÜHKB) kuracağız.
• Üniversitelerin eğitim ve sağlık hizmeti verme rollerini dikkate alacak şekilde idari rol ve sorumlulukları yeniden tasarlayacağız. Özellikli hizmet veren sağlık kuruluşlarının kadro yapılarını siyasi müdahalelerden koruyacağız.
• Üniversite hastaneleri için norm kadro çalışmaları yapıp eksik kadroları tamamlayacağız.
• Devlet eğitim hastanelerinde çalışan hekimlere tek bir üniversiteden akademik ünvan verilmesi ve devlet hastanelerinin tek bir merkezi çatı altında akademik kurumlar olarak tanımlanmasına son vereceğiz.

Üniversite hastanelerinin finansal sürdürülebilirliğini sağlayacağız.

• Üniversitelerin kendi bütçelerini oluşturması ve yönetmesi için gerekli mevzuat değişikliğini yapacağız.
• Asli görevi eğitim vermek, araştırma yapmak ve özellikli tanı-tedavi hizmeti sunmak olan üniversite hastanelerinin performans temelli hizmet hastanelerine dönüşmesine yol açan Sağlık Bakanlığı hastaneleri ile afiliyasyonu sistemini kaldıracağız.
• Üniversite hastanelerinin tedarikçi ödemelerine yönelik uygun finansman çözümleri geliştirerek, adil rekabet yoluyla ödeme vadesinden kaynaklı yüksek ihale birim fiyatlarını düşüreceğiz.

Acil sağlık hizmetlerinde ve 112’de yaşanan yoğunluğu azaltacak, hizmete hızlı ve kaliteli erişimi sağlayacağız.

• Acil servis ve ambulans hizmetlerinin bilimsel, teknolojik ve teknik alt yapısını yenileyeceğiz.
• Acil sağlık hizmetlerinin öncelikle acil vakalarda kullanılması için idari düzenlemeler ve toplumsal bilinçlendirme yapacağız.
• Acil sağlık hizmetleri kapsamında çalışanların gelir, özlük ve sosyal haklarını yeniden düzenleyerek, tercih edilen alan haline gelmesini sağlayacağız.
• Afet ve acil durum yönetimini tek çatı altında olacak şekilde yeniden organize edeceğiz.

Bakım hizmetlerine (yoğun, yenidoğan, palyatif, evde, engelli, yaşlı) zamanında ve yeterli düzeyde erişimi sağlayacağız.

• Evde bakım hizmeti standartları ve erişim protokolleri oluşturacağız. Personel ve araç sayısını ihtiyacı karşılayacak şekilde artıracağız.
• Palyatif bakım merkezlerinin sayı ve niteliğini yükselteceğiz ve hizmet standardizasyonunu sağlayacağız.
• Coğrafi ihtiyaçlar çerçevesinde Özellikli Hizmet Merkezi projeleri yapacağız.
• Engelli raporları sistemini gözden geçireceğiz; suistimalleri engelleyecek bir yapı oluşturacağız.
• Engelli vatandaşlarımıza bakan yakınlarına psikolojik destek vereceğiz; Engelsiz Yaşam Evleri oluşturacağız.
• Bakıma muhtaç hastası olanlara; temel hasta bakımı, basit tıbbi müdahale ve acil yardım eğitimleri vereceğiz.

Ağız ve diş sağlığı hizmetlerinde koruyucu diş hekimliği uygulamalarını yaygınlaştıracağız; tedavi hizmet kalitesi ve erişimi artıracağız.

• Ülke çapında Ağız ve Diş Sağlığı Merkezlerinin ve ünitelerinin sayısını artıracağız ve teknik altyapısını güçlendireceğiz.
• Ağız ve diş sağlığı hizmetleri çalışanlarının maaş ve özlük haklarını iyileştireceğiz. Hizmet süreçlerini yeniden düzenleyeceğiz.
• Ağız ve diş sağlığı ile ilgili toplumsal farkındalık programı yürüteceğiz.

Genetik Hastalıklar alanında tanı ve tedavi kapasitesi ile, bilimsel çalışmaları geliştirmek için gerekli ortamı hazırlayacağız.

• Türkiye genom projesini hayata geçireceğiz. Proje kapsamında oluşturulan verinin hasta analizlerinde, ulusal ilaç üretiminde, tanı ve tedavi stratejilerinin oluşturulmasında ve bilimsel çalışmalarda kullanılmasını sağlayacağız.
• Nadir Genetik Hastalıkların evlilik öncesi taşıyıcılık analizlerini yaygınlaştırarak tarama programlarına dahil edeceğiz.
• Genetik ve genetik tabanlı biyoteknolojik yaklaşımların en güncel şekilde takip edilmesi için kapsamlı biyoteknoloji araştırma-geliştirme merkezleri kuracağız.

Antibiyotiklerin doğru kullanımı ve antimikrobiyal direncin azaltılması için uluslararası kuruluşlarla birlikte çalışacağız.

• Akılcı antibiyotik kullanımı konusunda iletişim kampanyası yapacağız; antibiyotiklerin sadece hekimin önerdiği zaman ve sürede kullanılması gerektiği bilincini oluşturacağız.
• Dünya Sağlık Örgütünün antimikrobiyal direncin izlenmesi için oluşturduğu sürveyans sistemine entergre olarak Türkiye’deki kullanım durumunu düzenli olarak izleyeceğiz.
• Hastaların yeni nesil antibiyotik ve biyolojik tedavilere erişimini sağlamak için sağlık teknoloji değerlendirme süreçleri tasarlayacağız.

Toplumun ruh sağlığını koruyacağız.

• Koruyucu Ruh Sağlığı Hizmetlerinin temel taşı olacak bir “Koruyucu Ruh Sağlığı” programı geliştireceğiz. Toplum ruh sağlığı merkezleri ile Aile hekimliği sisteminin entegre çalışmasını sağlayacağız.  
• Müstakil hastaneleri “hasta odaklı” olarak revize edeceğiz; gündüz bakım ve rehabilitasyon merkezi olarak yapılandıracağız. Böylece kronik psikiyatrik hastalar için ayaktan tedavi kapasitesini artırıp, yatarak tedavi oranını düşüreceğiz. Devlet ve üniversite hastanelerindeki psikiyatri kliniklerinde yatak sayılarını artıracağız.
• Toplum Ruh Sağlığı Merkezlerini aktif hale getireceğiz; rehabilitasyon hizmeti vermenin ötesinde koruyucu ruh sağlığı hizmetlerini de eşzamanlı vermesini sağlayacağız.
• İlgili yardımcı sağlık çalışanlarının eğitimlerini tamamlayıp, akreditasyonu sağlayarak sisteme dahil edilmesini sağlayacağız.

Toplumsal ve lokal şiddeti önleme ve bağımlılıkla mücadele için ilgili kurumsal yapıları güçlendireceğiz ve eşgüdüm sağlayacağız.

• Fiziksel ve ruhsal bağımlılıkla birlikte davranışsal bağımlılıkla da (internet, oyun, kumar vb.) mücadele edeceğiz. AMATEM (Alkol- madde tedavi merkezi) merkezlerinin kapsamını genişleterek “Bağımlılıkla Mücadele Merkezi” çatısı altında fiziksel bağımlılık ve davranışsal bağımlılık olarak iki yönlü çalışmasını sağlayacağız.
• Toplumsal, aile içi ve kadına yönelik şiddet ile, dürtüsellik, öfke kontrol sorunu vb. sebeplerle denetimli serbestlik sürecinde olan kişilerin zorunlu psikiyatrik kontrolden geçirilmesini sağlayacağız. • Adli kurum ile psikiyatri alanın ortak bileşeni olan konular ile ilgili ayrı bir birim oluşturacağız.

Tıp, diş ve eczacılık fakülteleri ile diğer yaşam bilimleri dallarında eğitim kalitesini yükselteceğiz.

• Yaşam bilimlerinin tüm dallarını içerecek bir istihdam master planı yapıp uygulamaya koyacağız.
• Eğitim kalitesini azami seviyeye çıkartmak için tıp, diş hekimliği ve eczacılık fakülteleri planlamasını yeniden yapacağız.
• Öğretim görevlisi atamalarının liyakat esaslı yapılmasını sağlayacağız.
• Riskli ve kritik önemi haiz uzmanlık dallarının tercih edilmesi için özel teşvik mekanizmaları geliştireceğiz.
• Asistan hekimlerin gelir ve çalışma şartlarını düzelteceğiz. Psikolojik şiddetin önüne geçmek için etkin denetim mekanizmaları oluşturacağız.

Hekimler ve diğer sağlık meslek mensuplarının gelir, özlük hakları, mesleki gelişim ve iş-yaşam dengesini iyileştireceğiz.

• Performansa dayalı gelir sistemini yeniden düzenleyeceğiz. Maaş/performans bazlı ödeme oranını önemli ölçüde maaş yönünde artacak şekilde yeniden tasarlayacağız.
• Salgın hastalık durumları için, ilgili genelgedeki meslek hastalığında “illiyet bağı” aranması şartını kaldıracağız.
• Akademik yayın ve çalışma desteklerini güncelleyeceğiz ve sistem entegrasyonunu yapacağız.
• Düşük emekli maaşı sorununu çözeceğiz; hekim ve diğer sağlık meslek mensupları için ek göstergeleri yeniden düzenleyeceğiz.
• Sağlık çalışanlarının çalışma saatleri ve şartları ile ilgili düzenlemeler yaparak iş-yaşam dengesini kuracağız.

Sağlıkta şiddetin önüne geçeceğiz; sağlık çalışanlarının can güvenliği ve mesleki saygınlıklarını koruyacağız.

• Mesleki itibarsızlaştırmanın önüne geçmek için siyaset dilini değiştireceğiz; iletişim mecraları yoluyla toplumsal bilinçlendirme programları uygulayacağız.
• Aile Sağlığı Merkezi, acil servis, ambulans ve poliklinik gibi çalışma alanlarındaki güvenlik önlemlerini artıracağız. Hasta kabul ve yönlendirme personelinin iletişim yetkinliklerini artıracağız.
• Sağlıkta şiddet vakalarında etkin soruşturma ve kovuşturma yapılmasını sağlayacağız.
• Her bir şiddet vakasının kök nedenlerini sürekli araştıran bir gözlem mekanizması oluşturarak şiddet ile sistematik olarak mücadele edeceğiz.

Sağlık sektöründe beyin göçünü durduracağız.

• Asistan hekimlere mevzuata aykırı şekilde uzun nöbet dayatmasını engelleyeceğiz. Psikolojik şiddete engel olacağız.
• Gelir ve özlük haklarını günün koşullarına göre düzenli revize edeceğiz. Göreceli geliri bir endeks üzerinden Avrupa Birliği ortalamasına yakınsayacak şekilde düzenleyeceğiz. Temel tıp alanında çalışan hekimerin daha fazla bilimsel araştırma yapabilmeleri için finansal teşvik mekanizmaları oluşturacağız.
• Hekimlik mesleğini yeren ve itibarsızlaştıran değil, saygınlığını vurgulayacak bir siyasi anlayış ile toplumsal dil birliği oluşturacağız.
• Malpraktis ile komplikasyon ayrımı konusunda halkı bilinçlendireceğiz. Mesleki sorumluluk sigortası sisteminde düzenlemeler yapacağız.

Sağlık sektöründe insan kaynağı planlamasını toplumun güncel ihtiyacı ile uyumlu hale getireceğiz.

• Sağlık meslek mensuplarının mezun olduktan sonra özel veya kamu sağlık kuruluşlarında istihdamı için uzun vadeli planlama yapacağız.
• Sağlık Bakanlığı nezdindeki “meslek tanımları” listesini güncelleyeceğiz.
• Nitelikli sağlık personeli sayısını OECD ortalamasına getireceğiz ve insan kaynağının bölgesel olarak dengeli şekilde dağılmasını sağlayacağız.

İşyeri hekimlerinin görev ve sorumluluklarını, işgücü kayıplarının önlenmesine yönelik olarak genişleteceğiz.

• İşyeri hekimliği mevzuatını revize edeceğiz; iş sağlığı ve güvenliği konusunda işyeri hekimlerinin rolünü güçlendireceğiz.
• İşgücü kayıplarının minimuma indirilmesi için izleme ve değerlendirme kapasitesi oluşturacağız.

Eczacılık meslek standartlarını ilgilendiren mevzuatı mesleğin icrasını kolaylaştıracak şekide düzenleyeceğiz.

• İlaç fiyat kararnamesini günün koşullarına uygun hale getireceğiz. İlaç geri ödemesi koşullarını sadeleştireceğiz ve bürokratik süreçleri yalın hale getireceğiz.
• Eczacılıkta uzmanlık alanlarını geliştirerek eczacılık işgücünü güçlendireceğiz.
• İlaç formundaki (Farmasötik form) gıda takviyelerini Sağlık Bakanlığında ruhsatlandıracağız ve denetimini artıracağız. • Eczacılık fakültelerinin sayısını ve eğitim kalitesini güncel ihtiyaçlara uyumlu olacak şekilde planlayacağız; atıl işgücünü engelleyeceğiz.
• Ecza kooperatifçiliğini destekleyeceğiz. Ecza kooperatiflerine uygun koşullarda finansman desteği sağlayacağız.
• Kamu eczacılarının özlük haklarını iyileştireceğiz.

Hasta başına düşen hemşire sayısını OECD ortalamasına getireceğiz ve hemşirelik mesleği ile ilgili kronikleşen sorunları çözeceğiz.

• Türk Hemşireler Birliği kuracağız.
• Sağlık Uygulama Tebliğindeki Sağlık Hizmetleri listesinde hemşirelik hizmetlerini tanımlayacağız. Uzman hemşirelerin görev tanımlarını yapıp kadro ihdası yapacağız.
• Eğitimde yeknesaklığı sağlama üzere, lisans ve lisans üstü hemşirelik programlarında yalnızca meslek içi akademisyen ve yönetici atanmasını sağlayacağız.
• Hemşirelik atamalarını KPSS yerine mesleki alan sınavı yoluyla yapacağız.
• Hemşirelik meslek standartlarını belirleyeceğiz; kadro ve özlük haklarını bu standartlar çerçevesinde düzenleyeceğiz.
• Hemşirelik hizmetlerinin meslek dışı personel tarafından yapılmasını engellemek için denetim mekanizması oluşturacağız.

Sağlık sektöründe inovasyon ve AR-GE’yi destekleyen programları ülke ihtiyaçları ile uyumlu hale getireceğiz.

•Sağlık bilimlerinde yenilikçilik destek programlarının nitelik ve içeriğini genişleteceğiz. Startup projeleri destekleyecek mekanizmalar oluşturacağız.
• İlaçta AR-GE için, temel araştırmaların önünü açacak şekilde bir yol haritası hazırlayıp uygulayacağız. Klinik araştırmalarda ülkemizi bölgesel merkez haline getirecek yasal ve idari düzenlemeleri yapacağız.
• TÜSEB’in görev, sorumluluklarını gözden geçireceğiz; idari yapısını güçlendireceğiz.

“Büyük Veri” ve bilgi teknolojilerinin koruyucu hekimlikten, tanı, tedavi ve hastalık yönetimine kadar tüm alanlarda etkin kullanılmasını sağlayacağız.

• Elektronik sağlık verilerinin KVKK kapsamında anonimleştirilerek, hasta güvenliği, bilimsel araştırma, yenilikçilik, politika geliştirme, ekonomik analiz ve ruhsatlandırma süreçleri gibi çalışmalarda kullanılması için standartları belirleyeceğiz; veri üretme altyapısı ve yönetişim yapısını oluşturacağız.
• Yapay zeka uygulamalarının tanı, tedavi, kronik hastalık yönetimi ve hastanecilik süreçlerinde etkin bir şekilde kullanılabilmesi için planlama yapacağız.
• Yurt çapında etkin bir sürveyans sistemi tesis etmek için gerekli teknoloji yatırımını yapacağız.
• İnme, kalp krizi ve travma konularında ulusal veri yönetim sistemi kurarak, koruyucu halk sağlığı önlemlerinin tespitini hızlandıracağız.
• Hasta destek programları ve evde bakım çözümleri için dijital uygulamaların kullanımını yaygınlaştıracağız.

”Sıçrama stratejisi” yoluyla, biyoteknoloji, gen ve CAR-T hücre gibi ileri teknolojilerle geliştirilen ilaçların üretimi konusunda ülkemizi bu alanda ilerlemiş ülkelerin seviyesine çıkaracağız.

• Biyoteknoloji alanında yerli sanayi ile sağlık alanında faaliyet gösteren uluslararası şirketlerinin ortak girişim kurmasını teşvik ederek, teknoloji ve tecrübe transferi gerçekleştireceğiz.
• AR-GE çalışmalarında üniversite – endüstri iş birliğini sağlayacak düzenlemeler yapacağız.

Ülkemizi ilaç ve tıbbi cihaz alanında AR-GE, üretim ve ihracat merkezi haline getireceğiz.

• Sağlıkta yüksek teknoloji ürünlerin ülkemizde üretilmesini teşvik edecek uzun vadeli bir teşvik yol haritası ve eylem planı geliştireceğiz. Tıbbi cihaz, ilaç ve malzeme alanları başta olmak üzere sağlık alanında ülkemize uluslararası yatırım çekecek proje bazlı teşvik uygulamaları geliştireceğiz.
• Yüksek teknoloji ilaç, aşı ve kan ürünlerinin ülkemizde üretimi için özel teşvik mekanizmaları yoluyla yerli ilaç sanayiinin kullanılmayan kapasitesinin bu alanlara yönlendirilmesini sağlayacağız.
• Doğrudan sermaye yatırım projelerini değerlendirmek üzere, bu projeleri değerlendirecek yetkinlikteki uzmanlardan oluşan bir yapı oluşturacağız.
• Medikal malzeme üreten firmaların maruz kaldıkları tahsilat kaynaklı finansal sorunları çözerek hem iç pazarda, hem de uluslararası boyutta ticaret yapabilecekleri ölçeğe ulaşmalarını sağlayacağız. Tedarik sistemi ve kamu ihale kurumu süreçlerini gözden geçirerek eksiklikleri gidereceğiz.
• Cihaz üretimi ve ihracatında ülkemizi uluslararası rekabetçi konuma getirebilmek için, CE Belgesi alma süreçlerini Avrupa Birliği müktesebatı ile uyumlu hale getireceğiz.
• Klinik araştırma potansiyelinden azami seviyede yararlanacağız; ülkemizin klinik araştırmalarda bölge merkezi olarak konumlanmasını sağlayacağız. İlaç, aşı ve cihazda Faz-1 seviyesinden itibaren AR-GE çalışmalarının önünü açacağız.

Sağlık turizminin gelişmesini sağlayacağız; ülkemizi bu alanda cazibe merkezi haline getireceğiz.

• Sağlık turizmi yapan özel kuruluşların akreditasyonu, niteliklerinin artırılması ve denetime yönelik planlama yapacağız. Hizmet kalitesi ve fiyatlandırma konusunda standartlar oluşturacağız.
• Uluslararası sigortacılık sistemiyle entegrasyon fırsatlarını değerlendirerek ülkemizin sağlık turizmi kapasitesini artıracağız.
• Yaşlı ve engelli turizmine yönelik yatırımlar, geriatri alanında çalışmalar, yataklı fizik tedavi üniteleri olan nitelikli bakım evleri, yaşlı ve engelli köyleri gibi projelere destek vereceğiz.
• Termal, kozmetik ve medikal turizm alanlarında ülkemizin zengin kaynaklarının doğru kullanılması için bölgesel fizibilite çalışması ve planlama yapacağız.
• Orta ve yüksek eğitim kurumlarında sağlık turizmine yönelik eğitim programları oluşturacağız.

Dijital sağlık/elektronik hasta takip sistemleri ve hasta destek programlarını geliştireceğiz.

• Belirli sağlık hizmetlerinin, uzman doktorlarca cep telefonu üzerinden görüntülü görüşmeyle verilmesini sağlamak amacıyla 7/24 ulaşılabilecek “Doktorum Hep Yanımda” uygulamasını başlatacağız.
• Uzaktan hasta takibi yönetmeliğinde yer alan çerçevenin uygulama esaslarını belirleyeceğiz.
• Bu alanda tecrübeli özel ve akademik kuruluşlarla işbirliği yaparak sistemi işler hale getireceğiz ve denetim mekanizmalarını oluşturacağız.
• Bu alana yatırım yapmak isteyen firmalar için teşvik mekanizmaları geliştireceğiz.

Sağlık sektöründe inovasyon ve AR-GE’yi destekleyen programları ülke ihtiyaçları ile uyumlu hale getireceğiz.

•Sağlık bilimlerinde yenilikçilik destek programlarının nitelik ve içeriğini genişleteceğiz. Startup projeleri destekleyecek mekanizmalar oluşturacağız.
• İlaçta AR-GE için, temel araştırmaların önünü açacak şekilde bir yol haritası hazırlayıp uygulayacağız. Klinik araştırmalarda ülkemizi bölgesel merkez haline getirecek yasal ve idari düzenlemeleri yapacağız.
• TÜSEB’in görev, sorumluluklarını gözden geçireceğiz; idari yapısını güçlendireceğiz.

“Büyük Veri” ve bilgi teknolojilerinin koruyucu hekimlikten, tanı, tedavi ve hastalık yönetimine kadar tüm alanlarda etkin kullanılmasını sağlayacağız.

• Elektronik sağlık verilerinin KVKK kapsamında anonimleştirilerek, hasta güvenliği, bilimsel araştırma, yenilikçilik, politika geliştirme, ekonomik analiz ve ruhsatlandırma süreçleri gibi çalışmalarda kullanılması için standartları belirleyeceğiz; veri üretme altyapısı ve yönetişim yapısını oluşturacağız.
• Yapay zeka uygulamalarının tanı, tedavi, kronik hastalık yönetimi ve hastanecilik süreçlerinde etkin bir şekilde kullanılabilmesi için planlama yapacağız.
• Yurt çapında etkin bir sürveyans sistemi tesis etmek için gerekli teknoloji yatırımını yapacağız.
• İnme, kalp krizi ve travma konularında ulusal veri yönetim sistemi kurarak, koruyucu halk sağlığı önlemlerinin tespitini hızlandıracağız.
• Hasta destek programları ve evde bakım çözümleri için dijital uygulamaların kullanımını yaygınlaştıracağız.

”Sıçrama stratejisi” yoluyla, biyoteknoloji, gen ve CAR-T hücre gibi ileri teknolojilerle geliştirilen ilaçların üretimi konusunda ülkemizi bu alanda ilerlemiş ülkelerin seviyesine çıkaracağız.

• Biyoteknoloji alanında yerli sanayi ile sağlık alanında faaliyet gösteren uluslararası şirketlerinin ortak girişim kurmasını teşvik ederek, teknoloji ve tecrübe transferi gerçekleştireceğiz.
• AR-GE çalışmalarında üniversite – endüstri iş birliğini sağlayacak düzenlemeler yapacağız.

Ülkemizi ilaç ve tıbbi cihaz alanında AR-GE, üretim ve ihracat merkezi haline getireceğiz.

• Sağlıkta yüksek teknoloji ürünlerin ülkemizde üretilmesini teşvik edecek uzun vadeli bir teşvik yol haritası ve eylem planı geliştireceğiz. Tıbbi cihaz, ilaç ve malzeme alanları başta olmak üzere sağlık alanında ülkemize uluslararası yatırım çekecek proje bazlı teşvik uygulamaları geliştireceğiz.
• Yüksek teknoloji ilaç, aşı ve kan ürünlerinin ülkemizde üretimi için özel teşvik mekanizmaları yoluyla yerli ilaç sanayiinin kullanılmayan kapasitesinin bu alanlara yönlendirilmesini sağlayacağız.
• Doğrudan sermaye yatırım projelerini değerlendirmek üzere, bu projeleri değerlendirecek yetkinlikteki uzmanlardan oluşan bir yapı oluşturacağız.
• Medikal malzeme üreten firmaların maruz kaldıkları tahsilat kaynaklı finansal sorunları çözerek hem iç pazarda, hem de uluslararası boyutta ticaret yapabilecekleri ölçeğe ulaşmalarını sağlayacağız. Tedarik sistemi ve kamu ihale kurumu süreçlerini gözden geçirerek eksiklikleri gidereceğiz.
• Cihaz üretimi ve ihracatında ülkemizi uluslararası rekabetçi konuma getirebilmek için, CE Belgesi alma süreçlerini Avrupa Birliği müktesebatı ile uyumlu hale getireceğiz.
• Klinik araştırma potansiyelinden azami seviyede yararlanacağız; ülkemizin klinik araştırmalarda bölge merkezi olarak konumlanmasını sağlayacağız. İlaç, aşı ve cihazda Faz-1 seviyesinden itibaren AR-GE çalışmalarının önünü açacağız.

Sağlık turizminin gelişmesini sağlayacağız; ülkemizi bu alanda cazibe merkezi haline getireceğiz.

• Sağlık turizmi yapan özel kuruluşların akreditasyonu, niteliklerinin artırılması ve denetime yönelik planlama yapacağız. Hizmet kalitesi ve fiyatlandırma konusunda standartlar oluşturacağız.
• Uluslararası sigortacılık sistemiyle entegrasyon fırsatlarını değerlendirerek ülkemizin sağlık turizmi kapasitesini artıracağız.
• Yaşlı ve engelli turizmine yönelik yatırımlar, geriatri alanında çalışmalar, yataklı fizik tedavi üniteleri olan nitelikli bakım evleri, yaşlı ve engelli köyleri gibi projelere destek vereceğiz.
• Termal, kozmetik ve medikal turizm alanlarında ülkemizin zengin kaynaklarının doğru kullanılması için bölgesel fizibilite çalışması ve planlama yapacağız.
• Orta ve yüksek eğitim kurumlarında sağlık turizmine yönelik eğitim programları oluşturacağız.

Dijital sağlık/elektronik hasta takip sistemleri ve hasta destek programlarını geliştireceğiz.

• Belirli sağlık hizmetlerinin, uzman doktorlarca cep telefonu üzerinden görüntülü görüşmeyle verilmesini sağlamak amacıyla 7/24 ulaşılabilecek “Doktorum Hep Yanımda” uygulamasını başlatacağız.
• Uzaktan hasta takibi yönetmeliğinde yer alan çerçevenin uygulama esaslarını belirleyeceğiz.
• Bu alanda tecrübeli özel ve akademik kuruluşlarla işbirliği yaparak sistemi işler hale getireceğiz ve denetim mekanizmalarını oluşturacağız.
• Bu alana yatırım yapmak isteyen firmalar için teşvik mekanizmaları geliştireceğiz.